Bất kì bữa ăn nào trong những bữa cơm gia đình người Việt Nam cũng không thể thiếu đi hương vị của nước mắm, đó không chỉ là loại gia vị giúp tăng thêm hương vị đậm đà cho món ăn, mà còn là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng của món ăn trong vai trò là nước chấm.
Bài viết hôm nay có chủ đề tổng hợp giới thiệu đến bạn vài công thức nước chấm đặc trưng làm từ nước mắm Tĩn Phan Thiết, một loại nước mắm nguyên chất đặc biệt có lịch sử truyền thống lâu đời từ làng nghề nước mắm vùng ven biển Phan Thiết.
Sơ lược về nước mắm Tĩn Phan Thiết, đó là loại nước mắm nhĩ nguyên chất. Ông tổ nghề sáng tạo ra là ông Trần Gia Hòa, người có công khai sanh ra nghề làm nước mắm cũng như mở rộng thị trường nhờ vào sự sáng tạo trong khâu vận chuyển bằng ghe bầu đi từ Phan Thiết trải dài ra khắp các tính, miền trên cả nước. Nước mắm Tĩn Phan Thiết được rút trực tiếp từ những thùng gỗ lều trực tiếp và chứa hàm lượng đạm cao nhất. Vì thế, đây xứng đáng là gia vị hoàn hảo cho trong chế biến món ăn, đặc biệt là dùng cho những công thức pha nước chấm.
"Nước mắm ngon hỏi ai mà không nghiện?
Anh yêu em, và nghiện gấp ngàn lần
...Tặng Phan Thiết trái tim anh tha thiết
Quê hương em nay thành của chúng mình "
------Thơ sưu tầm------
1. Nước mắm chua ngọt
Đây hẳn là món nước chấm phổ biến và thông dụng nhất mà trong chúng ta ai cũng đã từng một lần thử qua. Nước chấm chua ngọt này dường như phù hợp với hầu hết các món luộc, hấp và có cách làm vô cùng đơn giản. Bạn cần chuẩn bị một loại nước mắm ngon nên lựa chọn nước mắm tĩn Phan Thiết là thích hợp nhất, tỏi băm, nước cốt chanh, đường cát, bột ngọt và ít ớt băm. Tỏi lột vỏ, băm nhuyễn, ớt băm nhuyễn hoặc thái nhỏ. Chuẩn bị một bát sạch có chứa sẵn nước sôi để nguội, cho liên tiếp đường cát, bột ngọt tầm 1 muỗng nhỏ khuấy đều, rồi cho nước mắm vào, cuối cùng là vắt ít nước cốt chanh, khuấy tan và đều tay. Lưu ý, để tỏi và ớt nổi lên bề mặt thì nên cho vào bước cuối cho đẹp mắt.
2. Nước mắm me
Món nước mắm me phổ biến với các món nướng khô hoặc chiên. Bạn cần chuẩn bị nước mắm ngon, vài vắt me, đường cát và ít ớt bằm nhỏ đã lọc bỏ sạch hạt ớt. Đầu tiên, bạn cho me vào dằm chung với ít nước sôi, tạo nên một hỗn hợp sánh đặc, có độ sệt. Tiếp theo cho vào vài muỗng đường cát và khuấy đều tay, rồi rót nước mắm Tĩn Phan Thiết vào cùng ớt băm đã chuẩn bị. Lưu ý, khuấy đều tay và sản phẩm nước chấm hoàn thành là khi hỗn hợp nước chấm có độ sệt vừa phải và hương vị chua, ngọt, mặn hòa quyện cùng nhau.
3. Nước mắm gừng
Để thực hiện món nước chấm này, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau 1 củ gừng, tỏi, bột ngọt, ớt, đường cát, nước cốt chanh và đặc biệt là nước mắm Tĩn Phan Thiết loại ngon. Với gừng, cạo sạch vỏ và cắt nhỏ, giã đập dập; tỏi cũng tương tự, bóc vỏ và băm nhuyễn; ớt thái nhuyễn. Chuẩn bị một chiếc bát sạch có chứa sẵn nước sôi để nguội, cho một muỗng đường, bột ngọt và khuấy đều tay cho tan hết. Tiếp tục cho vào gừng, tỏi và ớt, rồi rót từ từ nước mắm vào chén, vắt nước cốt chanh vào và tiếp tục khuấy nhẹ đến khi gừng, tỏi, ớt nổi lên bề mặt và hỗn hợp tan đều hòa quyện vào nhau.
4. Nước chấm nem
Nếu bạn là người ưa chuộng các món ăn làm từ nem, sẽ không thể nào thiếu được nước chấm nem độc đáo này. Nước chấm nem cần chuẩn bị những nguyên liệu như sau tỏi, chanh, ớt, đường cát trắng nhuyễn và nước mắm Tĩn Phan Thiết. Khâu sơ chế khá đơn giản, tỏi lột vỏ và băm nhuyễn, ớt rửa sạch băm nhuyễn và chanh vắt lấy nước. Chuẩn bị một nồi nhỏ, cho vào tầm 150ml nước và 100 gram đường cát vào, đun sôi với mức lửa nhỏ. Nước vừa sôi nhẹ, cho khoảng 80ml nước mắm vào, vặn lửa riu nhỏ và để tầm 3 phút. Sau khi hỗn hợp vừa sôi nhẹ, tắt bếp, rồi cuối cùng cho nước chanh vào và tỏi, ớt đã chuẩn bị vào là hoàn thành.
Những món nước chấm tưởng chừng như đơn giản, nhưng thực chất lại là nhân tố quan trọng, phần nào ảnh hưởng đến độ chất lượng và mùi vị của món ăn, nó sẽ giúp bạn điều chỉnh được hương vị mặn, nhạt hay vừa ăn ngay cả sau khi hoàn thành.
Khâu lựa chọn nước mắm ngon để thực hiện những công thức nước chấm, cũng là một bước quan trọng khi hiện nay trên thị trường, xuất hiện rất nhiều loại nước mắm khác nhau, chất lượng và giá cả cũng tương đối khác. Vì thế hãy tin dùng loại nước mắm có nguồn gốc, thương hiệu và chất lượng an toàn. Nước mắm Tĩn Phan Thiết có lịch sử lâu đời, tự hào chất lượng truyền thống và làm từ nguyên liệu cá cơm than kết hợp cùng muối thô tinh khiết qua quá trình ủ chượp độc đáo, mang giá trị văn hóa cổ xưa và chất lượng. Hiện ở tại Phan Thiết, đã xây dựng Bảo Tàng Nước Mắm ở số 36 Nguyễn Thông, bạn có thể ghé trực tiếp tham quan, tìm hiểu rõ hơn về các loại nước mắm Tĩn và mua sắm tại chỗ.